Tự Do

Bay va đụng cửa sổ phòng
Con ong mới biết
Không còn tự do

Wasp in a room
Bangs at windowpane
Freedom is confined

Bhuchung D. Sonam
Bắc Phong phỏng dịch và đặt tựa đề.

Tích Phật Bị Thóa Mạ

Xưa bị người Bà-la-môn
Thóa mạ nhưng Đức Phật không phiền hà
Ngài bảo tôi không nhận quà
Vậy món quà ấy vẫn là của ông!

Bắc Phong

Đêm Hè

Đêm hè mát mẻ khí trời
Bên kia sông vọng
tiếng cười nói ai

Cool summer darkness –
Laughing voices
on the far side of the river

Masaoka Shiki (1867-1902)
Bắc Phong phỏng dịch bản tiếng Anh của Burton Watson và đặt tựa đề.

Tôi Không Biết

Thiên hoàng mộ đạo Phật
Cung thỉnh một thiền sư
Vào hoàng cung tham vấn
Và được nghe đạo từ

Ve Sầu

Trong tĩnh lặng tiếng ve sầu
Cất lên chỉ để
chìm vào đá thôi

Quietness —
Sinking into the rocks,
A cicada’s cry.

Matsuo Basho (1644-1694)
Bắc Phong phỏng dịch bản tiếng Anh của Makoto Ueda và đặt tựa đề.

Gió Hè

Mùa hè cơn gió mát lành
Lướt qua ngàn ngọn núi xanh
Viếng chùa

Cool summer breeze
a thousand green mountains
a lone temple

Masaoka Shiki (1867-1902)
Bắc Phong phỏng dịch bản tiếng Anh của David LaSpina và đặt tựa đề.

Sơ Thiền

Nghe thiền có bậc thấp cao
Lúc các thiền giả lao xao luận bàn
Cứ ngồi yên xếp bằng chân
An nhiên hít thở với tâm sơ thiền

Bắc Phong

Kiên Trì

Tọa thiền nghĩ lúc xả thiền
Là tâm mình đã không chuyên chú rồi
Dù sao cũng tiếp tục ngồi
Đừng nên đứng dậy bỏ thời khóa tu

Bắc Phong

Dấu Vết Thời Gian

Rêu phong trên mặt tường vôi
Dấu vết đổ nát
Mấy người nhận ra

Moss on a wall
A sign of decay
We seldom see

Bhuchung D. Sonam
Bắc Phong phỏng dịch và đặt tựa đề.

Ộp Ộp

Tiếng kêu các chú ễnh ương
Ộp ộp
như thể chúng đương bất hòa

Now they're quarreling
the croaking
frogs

Kobayashi Issa (1763-1828)
Bắc Phong phỏng dịch bản tiếng Anh của David G. Lanoue và đặt tựa đề.

Bức Tường

Nhiều người đoạn nghĩa đoạn tình
Hàn gắn liên hệ nghĩ mình vô phương
Họ dựng trong tâm bức tường
Bằng những buồn khổ đau thương trong đời

Bắc Phong

Nhà Tôi

Nhà tôi thực sự trống không
Không cột không mái nên trông lạ kỳ
Nhưng mưa chẳng thấm tháp gì
Chẳng lo nhà sập bởi vì gió to

My real dwelling
Has no pillars
And no roof either
So rain cannot soak it
And wind cannot blow it down!

Ikkyu Sojun (1394-1481)
Bắc Phong phỏng dịch bản tiếng Anh của John Stevens và đặt tựa đề.

Mê Muội

Mới tu đã cởi cà sa
Chỉ vì giáo pháp quá là mênh mông
Thầy dạy như khát gặp sông
Sợ uống không hết nên không uống vào

Bắc Phong

Cuồng Vân

Các sư dùng chữ cho hay
Để mình nổi tiếng có tài làm thơ
Cuồng Vân ở chòi ngu ngơ
Nhưng viết sự thật lúc chờ chín cơm

Monks these days study hard in order to turn
A fine phrase and win fame as talented poets.
At Crazy Cloud's hut there is no such talent,
but he serves up the taste of truth
As he boils rice in a wobbly old cauldron.

Ikkyu Sojun (1394-1481)
Bắc Phong phỏng dịch bản tiếng Anh của John Stevens và đặt tựa đề.

(*) Thiền sư Nhất Hưu thường tự xưng là Cuồng Vân.

Không Làm Không Ăn

Thuở xưa ngài Bách Trượng
Một thiền sư Trung Hoa
Lao động cùng đệ tử
Dù tám mươi tuổi già

Pháp Thí

Tôi muốn cho bạn thứ gì
Giúp bạn tinh tấn trong khi tu hành
Ngặt nỗi là trong thiền môn
Chúng tôi thú thực là không có gì

I'd like to
Offer something
To help you
But in the Zen School
We don't have a single thing!

Ikkyu Sojun (1394-1481)
Bắc Phong phỏng dịch bản tiếng Anh của John Stevens và đặt tựa đề.

Buồn Riêng

Hoa lá nghe gió nhẹ lay
nhưng không nghe tiếng
thở dài của tôi

the wind whistles
through the bush clover
my sigh unheard

Masajo Suzuki (1906-2003)
Bắc Phong phỏng dịch bản tiếng Anh của Lee Gurga and Emiko Miyashita và đặt tựa đề.

Ngoài Tâm

Một đệ tử tham vấn

“Con học xưa đến giờ
Câu nói ‘Tâm là Phật’
Nhưng có thể bàn luận
Chuyện ‘ngoài tâm’ được không?”

Ngỗng Trời

Thực tình tôi thấy rất phiền
Ngỗng trời quang quác
ngang nhiên gọi bầy

How irritating!
The wild geese freely
call their friends

Kobayashi Issa (1763-1828)
Bắc Phong phỏng dịch bản tiếng Anh của David G. Lanoue và đặt tựa đề.

Tự Tâm

Những người tu dựa vào thầy
Nghĩ thầy giác ngộ có ngày đến ta
Cần nhớ giáo pháp Thích Ca
Tu hành tinh tấn phải là tự tâm

Bắc Phong

Tệ Hơn Cả Hề

Một chùa bên Trung Quốc
Có chú tiểu tu hành
Học pháp rất nghiêm túc
Làm Phật sự siêng năng

Mê Mòng

Đại sư cảnh giác thiền sinh
Giữa người say rượu nằm bên vệ đường
Và say giác ngộ mê mòng
Nếu phải chọn lựa thực không khác gì

Bắc Phong

Japanese Zen master Oda Sesso (1901-1966), abbot of Daitoku-ji monastery, warned, “There is little to choose between a man lying in the ditch heavily drunk on rice liquor, and a man heavily drunk on his own ‘enlightenment’!”

Trước Sân

Hoa mận nở đỏ
trước sân
Con mèo mới tắm ra nằm phơi lông

Red plum blossoms--
on the porch
the bathed cat dries

Kobayashi Issa (1763-1828)
Bắc Phong phỏng dịch bản tiếng Anh của David G. Lanoue và đặt tựa đề.

Rửa Bát Đi

Nhà sư nhập thiền viện
Đến gặp ngài Triệu Châu
Nói “Con vừa mới đến
Xin thầy giảng pháp mầu”

Diệt Cỏ

Thầy dạy diệt cỏ trên đồng
Cách hay nhất vẫn là trồng đầy hoa
Muốn diệt tà niệm tâm ta
Vun trồng giáo pháp Thích Ca tâm mình

Bắc Phong

Vật Gì Quí Nhất?

Bữa nọ một đệ tử
Đến gặp ngài Tào Sơn
Một thiền sư Trung Quốc
Giải nghi vấn trong lòng

Thâm Sơn

Núi thẳm qua tâm tưởng mình
Bạn dễ làm cuộc hành trình viếng thăm
Nếu bạn không ở thâm sơn
Làm sao hiểu núi cô đơn thế nào

Though in mind
you may journey easily
to the depths of the mountains
without living here
how can you know their loneliness.

Saigyo Hoshi (1118-1190)
Bắc Phong phỏng dịch bản tiếng Anh của Burton Watson và đặt tựa đề.

Huệ Xuân Ra Đi

Khi sư bà Huệ Xuân
Đã ngoài sáu mươi tuổi
Nghĩ đến lúc lìa trần
Bảo với hàng đệ tử

Mưa Phùn

Lâm râm những giọt mưa phùn
Lạnh như lưỡi quỉ
liếm vùng bụng tôi

It's drizzling...
devil's tongue, cold on
my belly button

Masaoka Shiki (1867-1902)
Bắc Phong phỏng dịch bản tiếng Anh của Janine Beichman và đặt tựa đề.

Sồi Già

Mưa đá lộp độp ở đây
Tôi cũng vẫn thế
như cây sồi già

The sound of hail -
I am the same as before
like that aging oak

Matsuo Basho (1644-1694)
Bắc Phong phỏng dịch bản tiếng Anh của Makoto Ueda và đặt tựa đề.

Vào Địa Ngục

Có một viên quan nọ
Hỏi thiền sư Triệu Châu
“Ngài có vào địa ngục?”
Sư đáp “Vào từ lâu”